بی اختیاری مدفوع خروج غیر اردای مواد مدفوعی برای حداقل یک ماه در فردی با سن حداقل ۴ سال است. شیوع این بیماری در ایالات متحده آمریکا ۰٫۵ تا ۱۱ درصد است. اکثر بیماران را زنان بالای ۶۵ سال تشکیل می‌دهند. بروز بالاتری از بی‌اختیاری در بین زنان حامله مشاهده می‌شود. نیمی از افراد مبتلا به این بیماری از بی اختیاری ادراری نیز رنج می‌برند. اکثر موارد ابتلا به این بیماری در نتیجه‌ی آسیب به کف لگن، یا در زمان حاملگی و یا در زمان زایمان ایجاد می‌شود. عوامل خطر در زمان زایمان که می‌تواند منجر به این عارضه گردد شامل لیبر طولانی مدت، استفاده ازفورسپس و نیاز به اپیزیوتومی می‌باشد. علائم بی‌اختیاری ناشی از مشکلات زایمانی می‌تواند دو دهه یا حتی بعد از آن خود را نشان دهد.

علت بی اختیاری مدفوع چیست؟

عوامی که باعث بروز این عارضه می‌شود شامل موارد زیر می‌باشند:

عوامل وابسته به اختلالات نورولوژیک

عوامل وابسته به اختلالات عضله

عوامل متفرقه

• هیپوتیروئیدیسم (بیماری است که طی آن تیروئید بیش از مقدار طبیعی، هورمون ترشح می‌کند)
• سندرم روده تحریک پذیر
• آرامش بخشیدن (sedation)
• اسهال شدید

مجموعه اسفنکتر مقعد از اسفنکتر داخلی و خارجی تشکیل شده است. اسفنکتر داخلی عضله‌ای صاف است و ادامه‌ای از رشته‌های حلقوی جدار رکتوم است. این اسفنکتر توسط شبکه‌‌ی میانتریک روده‌ای عصب دهی می‌شود و بنابراین تحت کنترل غیرارادی است. اسفنکتر خارجی مقعد در امتداد عضلات بالابرنده ی مقعد تشکیل می‌شود و تحت کنترل ارادی است. عصب پودندال عصبی است که اسفنکتر خارجی مقعد را عصب رسانی می‌کند و بدین ترتیب این اسفنکتر خارجی ارادی است.

علائم بی اختیاری مدفوع چیست؟

بیماران ممکن است از درجات مختلفی از این بیماری رنج ببرند. بی‌اختیاری جزئی شامل بی‌اختیاری نسبت به گاز و گاهی نسبت به عبور مدفوع آبکی است. اما بی اختیاری عمده شامل ناتوانی در کنترل محتوای جامد است. در نتیجه‌ی بی اختیاری نسبت به مدفوع، بیماران از بهداشت ضعیف پرینه‌ای رنج می‌برند. در کنار مشکلات فراوان همراه با این بیماری، بیماران مبتلا اغلب نگرانند و از افسردگی رنج می‌برند. به همین دلیل سنجش کیفیت زندگی یک جزء مهم در ارزیابی بیماران مبتلا به بی اختیاری مدفوع به شمار می‌رود.

بررسی برای تشخیص این بیماری شامل یک شرح حال کامل از بیمار و معاینه‌ی بالینی که شامل معاینه‌ی انگشتی رکتوم (DRE) است می‌باشد. انقباض ضعیف اسفنکتر در معاینه‌‌ی انگشتی رکتوم و از دست دادن رفلکس ممکن است نشان دهنده‌ی نقایص نورولوژیک باشد. سایر روش‌های تشخیصی شامل موارد زیر می‌شود:

مانومتری آنال (مانومتری آنال فشارهای کانال آنال را در هنگام استراحت و زور زدن با استفاده از کاتتر پر از آب داخل لومنی تعیین می‌کند.)

تاخیر حرکتی پایانه‌ی عصب پودندال

اولتراسوند داخل آنال (اولتراسوند وسعت آسیب به عضلات اسفنکتر را ارزیابی می‌نماید.)

راه های درمان بی اختیاری مدفوع

اولین خط درمان در بی اختیاری مدفوع در علم نوین پزشکی، فیزیوتراپی و بیوفیدبک تراپی است.این درمان به تقویت قدرت عضلات اسفنکتر خارجی کمک می‌کند. در این روش به بیماران آموزش داده می‌شود که از زور زدن غیر لازم به هنگام دفع و در نتیجه آسیب عضلات اسفنکتر جلوگیری شود. درصد موفقیت بیوفیدبک متفاوت بوده و به انگیزه‌ی بیمار بستگی دارد. بیوفیدبک یک روش بدون ریسک و امن می‌باشد و بیشتر بیماران پیشرفت خوبی با انجام این روش خواهند داشت. به همین دلیل این روش باید جزو توصیه‌های اولیه به تمامی بیماران با بی اختیاری مدفوع باشد.

انرژی رادیوفرکوئنسی منتقل شده به کانال مقعد در بیماران با بی اختیاری نسبت به مدفوع، از دیگر روشهای مهم فیزیوتراپی است که به پیشرفت و ساختار مجدد فیبرهای کلاژن کمک می‌کند و قدرت کششی برای عضلات اسفنکتر ایجاد می‌کند.

علاوه براین استفاده از روشهای طب سوزنی و مگنتیک تراپی و تمرین درمانی پیشرفته نیز از روشهای مهم درمانی هستند که در کلینیک فیزیوتراپی و بیوفیبک تراپی تن آسا جهت درمان بی اختیاری مدفوع استفاده می شود.

کلینیک فیزیوتراپی و بیوفیدبک تراپی تن آسا از جدیدترین و موثر ترین روشهای تخصصی جهت درمان بیماران استفاده میکند و جز تخصصی ترین و علمی ترین کلینیک های ایران می باشد.